@ARTICLE{Kowalski_Zygmunt_Ochrona_2007,
 author={Kowalski, Zygmunt and Strzelecki, Ryszard and Wolski, Premysław and Kulczycka, Joanna and Rudnicki, Piotr and Sobczak, Agnieszka},
 volume={vol. 33},
 number={No 3},
 pages={53-65},
 journal={Archives of Environmental Protection},
 howpublished={online},
 year={2007},
 publisher={Polish Academy of Sciences},
 abstract={Na terenie bylcgo kamieniołomu ,,Górka" znajduje się składowisko o powierzchni 6,7 ha oraz staw o powierzchni około 3 ha. Wyrobisko,,Górka" wypełniony jest odpadami stałymi z produkcji tlenku glinu, w ilości około 600 0000 m3, które zgromadzono na zwałowisku zlokalizowanym w północnej części wyrobiska i alkalicznymi odciekami (430 000 m3), które tworzą akwen wypełniający południową część wyrobiska oraz nasycają zwal odpadów stałych. Na dnie akwenu zalega ponadto około 57 000 m3 szlamów alkalicznych. Do zbiornika dopływa około 130 m3/dobę zanieczyszczonych wód. W większości są to infiltraty ze wspomnianego składowiska odpadów. Podstawowym problemem ścieków zawartych w stawie ,,Górka" jest ich wysoka alkaliczność (pH 12-14). Niepokojące jest też przesiąkanie ścieków przez dno zbiornika i ich infiltracja do podziemnych zbiorników wód jurajskich i triasowych. Ilość tych infiltratów jest szacowana na 40 m3/dobę. W pracy przedstawiono kompleksową propozycję rozwiązania problemu składowiska odpadów wyrobiska ,,Górka" podstawę, której stanowi wypompowanie 50 000 m3 ścieków ze zbiornika i oczyszczenie ich metodą odwróconej osmozy, która została sprawdzona w skali ćwierć technicznej. Oczyszczone do jakości wód V klasy ścieki zrzucane będą do rzeczki Ropa. Koncentrat solankowy natomiast będzie zestalony i zdeponowany na składowisku zewnętrznym. Drugi etap przewiduje usunięcie i przetworzenie w formę produktu bctonopodobnego szlamów nagromadzonych na dnie osadnika; produkt ten będzie na miejscu wykorzystany przy rekultywacji terenu, do uszczelnienia powierzchni składowiska odpadów wysokoglinowych. Następny etap to odsłonięcie źródeł w północnej części dawnego wyrobiska kamieniołomu celem odtworzenia pierwotnego reżimu odpływu od źródeł do sztolni. Wydobywane odpady zostaną przemieszczone na pozostałą część składowiska odpadów wysokoglinowych, którego powierzchnia zostanie uszczelniona i następnie zrekultywowana. Ostatni etap to makroniwelacja terenu (w układzie amfiteatralnym), z odtworzeniem warstwy ziemi urodzajnej i urządzeniem oczka wodnego oraz finalna rekultywację terenu.},
 type={Article},
 title={Ochrona wód przed infiltracją ze składowiska odpadów alkalicznych ,,Górka”},
 URL={http://ochroma.man.poznan.pl/Content/123249/PDF-MASTER/7_AE_VOL_33_3_2007_Kowalski_Protection.pdf},
 keywords={alkaline waste, infiltration, quarry, land reclamation},
}