Nauki Humanistyczne i Społeczne

Ruch Literacki

Zawartość

Ruch Literacki | 2019 | No 6 (357)

Abstrakt

This article attempts to follow the dynamic process of body communication between the characters of Juliusz Słowacki's Samuel Zborowski (1845, published 1903). An analysis of some passages at the beginning of the drama and in the penultimate act indicates that in the world of the drama the body functions as a medium and body language is at least as important as the spoken word; or, to be more precise, the two types of communication complement one another. In the encounter between Eolion and the Maiden the bodies act as repositories of spiritual memory (a key idea of Słowacki's Genesian philosophy) and can trigger the process of anamnesis, which combines elements of heterosexual eroticism and the affective touch of physical interaction. Moreover, the ensuing scene of judgment hints at a nostalgic relationship between the spirit and the body, the latter acting as a guarantor of a coherent identity, though to some extent undermined by the new model of polyphonic identity. Finally, these scenes are analyzed from the point of view of the performative-persuasive functions of the body.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Agata Żaglewska

Abstrakt

This article examines the analogies, and more specifically the historical 'theatre of the imagination', between Tytus Czyżewski's Robespierre/Rhapsody (1927) and Stanisław Wyspiański's poetic dramas Rhapsodies (Kazimierz the Great and Bolesław the Bold). Each of those poems foregrounds its principal historical character. Wyspiański's dramatic poems, commonly known as Rhapsodies, focus on Kazimierz the Great, Bolesław the Bold, and Piast. kings of pivotal significance in his vision of Poland's historical destiny. Twenty years later Tytus Czyżewski, an acclaimed avant-garde painter and poet, composed a poetic-essayistic salmagundi, in which he sought to render in a similarly elevated style and condensed dialogue the drama of the leaders of the French Revolution, Robespierre and Danton. While Robespierre has to face, apart from some common people, God, the Spirit and Judges that sit in judgment on him, the final section of Rhapsody evokes Juliusz Słowacki. A monologue, mimicking his lofty verse, establishes a metaphorical common thread in Polish history – from the days of mail-clad knights to the wretched everyday life in the trenches – set against a broad background of wars, destruction and the French Revolution. For Czyżewski the French Revolution was a ground-breaking event, the first act of a great historical process that ushered in the Modern Age with its ideas of progress, reason, freedom, social justice, the elimination of poverty. It continues to inspire mankind with the hope that even a most ambitious change is possible. For Wyspiański, on the other hand, the grand project of human emancipation does give rise to doubts whether a wholesale obliteration of the Old is justified and to questions about God, free will, theodicy and destiny, and the 'tyranny of reason'. The differences between the two philosophies of history – Wyspiański's, from the turn of the 19th century, and Czyżewski's, representative of the artistic and intellectual climate of the late 1920s – are no doubt profound, and yet, what both of them seem to share is a deep concern with the relevance of history for the present and for designing the future.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Barbara Sienkiewicz

Abstrakt

This article tries to outline the history of the theater of the absurd in Poland by focusing on the metaphor of theatrum mundi (a device which is characteristic feature of this type of drama) and its use by Tymoteusz Karpowicz in his dramas Dziwny pasażer [A Strange Passenger], Charon od świtu do świtu [Charon from Dawn to Dawn], Kiedy ktoś zapuka [When Somebody Knocks], Człowiek z absolutnym węchem [The Man with an Absolute Sence of Smell], Przerwa w podróży [A Break in a Journey]. This metatheatrical device enables the dramatist to create a world of play-acting for its own sake, a world without God, with characters unable to look beyond the exigencies of their role and thus to express his disenchantment with the 20th century and his estrangement from the post-World War II reality. It also enables him to explore the mechanisms of theatrical performance and the role of language in the creation of reality.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Karonta

Abstrakt

This article douments the impact of Kazimierz Twardowski's philosophy and scientific methodology on the criticism of literature and art criticism produced in Lwów between c. 1900 and 1939.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Katarzyna Sadkowska

Abstrakt

The aim of this article is a critical revision of the dominant philosophical conceptualization of plants. The author deconstructs the tradition of describing plants in metaphysical and anthropocentric categories by deploying a set of tropes and strategies from the toolkit of deconstruction and phenomenology. While considering the 'plant-being', he formulates an alternative concept of 'plant-thinking', whose distinctive features are non-identity, voicelessness, non-essentionality and existence outside any symbol system. Conceptualized in these categories the plant not only defies the received discourse of metaphysics but also becomes a stepping stone and a most important figure of post-metaphysical thought.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Michael Marder

Instrukcja dla autorów

„Ruch Literacki” jest czasopismem polonistycznym i publikuje teksty dotyczące literatury polskiej (interpretacje), teorii literatury i komparatystyki.

Propozycje artykułów (do 41 000 znaków) należy przesyłać w wersji drukowanej i elektronicznej: w wersji drukowanej na adres redakcji: ul. św. Jana 28, 31-018 Kraków, w wersji elektronicznej – mailem na adres” ruchliteracki@gmail.com(lub na płycie CD dołączonej do wydruku). Prosimy o dostosowanie aparatu przypisów do zasad obowiązujących w „Ruchu Literackim”. Tekst nie może być wcześniej publikowany.

Prosimy o podanie afiliacji, adresu korespondencyjnego, w tym elektronicznego, a także o dołączenie:

1. streszczenia artykułu (do 1000 znaków),

2. słów kluczowych,

3. bibliografii według wzorca (dostępnego na stronie: https://pbn.nauka.gov.pl/pci/zakres-wymaganych-danych/bibliografia):

W przypadku książki: nazwisko i imię autora, rok, tytuł książki, miejsce wydania: wydawnictwo.

W przypadku rozdziału książki: nazwisko i imię autora, rok, tytuł rozdziału. W tytuł książki, miejsce wydania: wydawnictwo.

W przypadku publikacji w czasopiśmie: nazwisko i imię autora, rok, tytułu artykułu, tytułu czasopisma, zeszytu i stron, na których znajduje się publikacja.

Zgłoszenie artykułu do czasopisma jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na opublikowanie w wersji papierowej i elektronicznej. Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów.

Zasady kwalifikowania publikacji do druku

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji