Nauki Humanistyczne i Społeczne

Nauka

Zawartość

Nauka | 2024 | No 1

Abstrakt

Esej stawia pytanie o aktualność dzieła Franza Kafki w stulecie śmierci tego pisarza. O aktualność w epoce współczesnej, która – podobnie jak całe mijające stulecie – targana jest gwałtownymi konfliktami, kryzysami; dotknięta epidemiami, zagrożeniami ekologicznymi i klimatycznymi; powszechnym poczuciem „zamętu” i lęku, który z tego poczucia wynika. Twórczość Kafki nie tylko daje świadectwo wszystkim tym zagrożeniom i lękom, lecz także pyta o możliwość nadziei.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Łukasz Musiał
1

  1. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,Wydział Neofilologii

Abstrakt

W pracy analizujemy zjawisko rezygnacji z nauki akademickiej i pokazujemy, jak odchodzenie z nauki różni się między kobietami i mężczyznami, dyscyplinami akademickimi i na przestrzeni czasu. Prezentowane podejście jest kompleksowe: globalne, oparte na kohortach naukowców, i podłużne – obserwujemy działalność publikacyjną indywidualnych naukowców w czasie. Korzystając z metadanych pochodzących z bazy Scopus – globalnej bibliometrycznej bazy danych publikacji i cytowań – analizujemy kariery publikacyjne naukowców z 38 krajów OECD, którzy rozpoczęli publikowanie w 2000 r. ( N = 142 776) i w 2010 r. ( N = 232 843). W pracy przetestowano przydatność dużych zbiorów danych bibliometrycznych do globalnych analiz karier naukowych.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Marek Kwiek
1
ORCID: ORCID
Łukasz Szymula
2
ORCID: ORCID

  1. Institute for Advanced Studies in SocialSciences and Humanities (IAS), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  2. Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytetim. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Abstrakt

Nauką zajmuje się wiele milionów ludzi na całym świecie, dlatego potrzebne są narzędzia wspierające decyzje o kierunkach strumieni finansowania. W wielu krajach wykorzystuje się w tym celu wskaźniki bibliometryczne, które stały się praktyczną „walutą”, umożliwiającą prostą i wygodną wycenę naukowca lub instytucji naukowej. Polska ma skomplikowany system ewaluacji, z licznymi słabościami. Szczególne zastrzeżenia dotyczą listy rankingowej nauk czasopism, która w latach 2021–2023 została arbitralnie zmieniona w kierunku promującym czasopisma krajowe, niewytrzymujące międzynarodowej konkurencji. Od grudnia 2023 powszechna jest świadomość kardynalnych słabości istniejącego systemu ewakuacji. Konieczne było przyjęcie szybkiego rozwiązania awaryjnego, w celu umożliwienia ewaluacji za lata 2022–2025. Jednak niezbędne jest przemyślenie przyszłego systemu oceny. Autor proponuje obiektywizację oceny parametrycznej, która w sposób systemowy zmniejszałaby ryzyko patologicznego rozwoju sytuacji.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Zbigniew Kundzewicz
1

  1. Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Abstrakt

Artykuł stanowi przegląd programu PASIFIC – Polish Academy of Sciences Innovations and Creativity, współfinansowanego przez Program Ramowy Unii Europejskiej Horyzont 2020 w ramach działania Marii Skłodowskiej-Curie COFUND i ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki. Znalazły się w nim: wykaz dyscyplin naukowych wyłonionych projektów badawczych, opis wybranych naukowców i prowadzonych przez nich prac, podejmowanych działań networkingowych spajających społeczność PASIFIC, oferowanych szkoleń, subiektywne spojrzenie naszych naukowców nt. realizacji programu oraz to, co może narodzić się w przyszłości.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jakub Urbański
1
Paweł M. Rowiński
2

  1. Biuro ds. Doskonałości Naukowej PAN
  2. Instytut Geofizyki PAN

Abstrakt

W roku 1887 Henryk Siemiradzki namalował obraz zatytułowany Chopin w salonie księcia Antoniego Radziwiłła w roku 1829. Obraz przedstawia scenę, w której gry Chopina słuchają członkowie rodziny książęcej oraz zaproszeni goście, wśród których znajduje się znany badacz przyrody Alexander von Humboldt. Siemiradzki opracował kompozycję obrazu na podstawie tekstu poznańskiego nauczyciela Marcelego Antoniego Szulca z roku 1873. Jednakże tekst Szulca jest autoryzowanym tłumaczeniem opowiadania napisanego przez niemiecką pisarkę Elise Polko w roku 1868. Obraz Siemiradzkiego był pokazywany w niektórych krajach europejskich w latach 1887–1892. W następnych latach znane były tylko kopie jego fotograwiury. Przez 106 lat obraz był uważany za zaginiony, aż pojawił się ponownie w roku 1998 w Nowym Jorku. Przeprowadzono analizę biograficzną okresów, w których Chopin, Humboldt i Radziwiłł mogli się spotkać jednocześnie. Jako miejsca spotkania tych osób rozpatrzono rezydencje księcia Radziwiłła w Berlinie, Poznaniu i Antoninie oraz Warszawę.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Andrzej B. Więckowski
1

  1. Instytut Fizyki, Wydział Fizykii Astronomii, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra; Instytut Fizyki Molekularnej PAN,Poznań

Abstrakt

Raport zawiera szczegółową analizę wyników najnowszych badań dotyczących skutków stosowania neonikotynoidów i ich substytutów oraz narzędzi do ograniczenia lub wyeliminowania w przyszłości pestycydów w zwalczaniu szkodników roślin. Analiza stanowi istotny wkład merytoryczny do szerszej debaty w Komisji i Parlamencie Europejskim i państwach członkowskich na temat ryzyka dla środowiska stwarzanego przez pestycydy. Drastyczny wzrost ładunku toksycznego i ciągły spadek populacji owadów zapylających rośliny w wyniku stosowania pestycydów nowej generacji przemawia za realizacją celu Komisji Europejskiej, zakładającego ograniczenie o 50% stosowania chemicznych pestycydów w Unii Europejskiej do 2030 roku. EASAC popiera działania mające na celu wspieranie integrowanej ochrony roślin (IPM) opartej na metodach biologicznych, a nie chemicznych jako głównego narzędzia w walce ze szkodnikami. Istnieją ograniczenia ekonomiczne i kulturowe stosowania IPM, a ich wyeliminowanie wymaga skoordynowanych działań, począwszy od badań, szkoleń, doradztwa, monitorowania po zachęty i regulacje finansowe. Aktualne wskaźniki zagrożeń związanych z pestycydami powinny uwzględniać szczegółową ocenę działania toksycznego pestycydów, ich pozostałości w środowisku, wpływu na organizmy niebędące przedmiotem zwalczania, zwłaszcza owady zapylające i naturalni wrogowie szkodników, aby zmniejszyć zagrożenia dla zdrowia i różnorodności biologicznej.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jerzy Lipiec
1

  1. Instytut Agrofizyki PAN im. Bohdana Dobrzańskiegow Lublinie

Abstrakt

Profesor Ida Kurcz zmarła 25 stycznia 2024 roku. Nauka polska straciła wybitną Uczoną o niekwestionowanym autorytecie w świecie. To ona wprowadziła psycholingwistykę do krwioobiegu polskiej psychologii i nadawała ton jej rozwojowi. Nie bez przyczyny była tytułowana Pierwszą Damą psycholingwistyki w Polsce. Niniejszy tekst przypomina Jej biografię, osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Barbara Bokus
1

  1. profesor emerita, Uniwersytet Warszawski

Abstrakt

19 stycznia 2024 r. zmarł prof. Piotr Węgleński, wybitny genetyk, członek Polskiej Akademii Nauk, były rektor i prorektor Uniwersytetu Warszawskiego. Był odpowiedzialny za początki inżynierii genetycznej w Polsce. Wybitny nauczyciel akademicki, wspaniały popularyzator, i świetny Szef – tak go zresztą nazywaliśmy. Od początku swojej kariery naukowej związany z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie pracował do końca na Wydziale Biologii, a w ostatnich latach także w Centrum Nowych Technologii.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Ewa Bartnik
1
Piotr P. Stępień
1

  1. Instytut Genetyki i Biotechnologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski

Instrukcja dla autorów

NAUKA jest czasopismem Polskiej Akademii Nauk wydawanym kwartalnie w języku polskim lub angielskim. Czasopismo publikuje recenzowane prace naukowe, artykuły przeglądowe, polemiczne, wspomnieniowe, recenzje oraz listy do redakcji.

Wszystkie materiały do publikacji prosimy przesyłać drogą elektroniczną do sekretariatu redakcji lub do członków Komitetu Redakcyjnego. Artykuły należy przygotować za pomocą standardowego edytora tekstu. Tekst nie powinien zawierać poprawek, podkreśleń i spacjowań. Kolejne akapity należy rozpoczynać wcięciem. Do pracy prosimy dołączyć streszczenie (maksymalnie 250 słów) oraz słowa kluczowe (trzy do ośmiu). Jeśli praca napisana jest w języku polskim, to wówczas tytuł pracy, słowa kluczowe oraz streszczenie należy dostarczyć również w języku angielskim. Ilustracje prosimy przesłać w oddzielnych plikach, niezależnie od tego, czy zostały one umieszczone także w pliku z tekstem. Jakość ilustracji powinna pozwalać na ich bezpośrednią reprodukcję oraz skalowanie do formatu czasopisma. Fotografie i ilustracje w formie map bitowych muszą posiadać rozdzielczość wynoszącą co najmniej 300 dpi i być zapisane w typowym formacie graficznym. Zamieszczanie ilustracji barwnych wymaga uzgodnienia z redakcją.

Wraz z plikiem zawierającym artykuł i plikami z ilustracjami należy przesłać:

a) pismo, w którym pierwszy autor zwraca się do redakcji o wydrukowanie pracy w czasopiśmie (formalne zgłoszenie materiału do publikacji w kwartalniku NAUKA), podaje swój adres, afiliacje, adres e-mailowy oraz podpis wraz z podaniem tytułu naukowego;

b) pisemne oświadczenie, że praca nie była dotąd ogłoszona drukiem i nie została złożona w innej redakcji. W przypadku wykorzystywania rycin (lub innych elementów) uprzednio publikowanych lub pochodzących od innych autorów należy dołączyć pisemną zgodę autorów i wydawnictwa na ich wykorzystanie;

Literatura przedmiotu powinna być umieszczona na końcu pracy w układzie sekwencyjnym (odwołanie w tekście, np. [1]) lub alfabetycznym typu „autor-rok” (odwołanie w tekście, np. (Ziman J., 1978)).

Artykuł:

Watson J.D., Crick F.H.C., Molecular structure of nucleic acids. Nature 1953, nr 171,

s. 737–738.

Książka:

Ziman J., Reliable knowledge. Cambridge University Press, Cambridge 1978, s. 124–157.

Rozdział w książce:

Klemensiewicz Z., Przekład jako zagadnienie językoznawstwa, [w:] O sztuce tłumaczenia, pod redakcją M. Rusinka, Wrocław 1955, Zakład im. Ossolińskich, s. 85–97.

Tytuły artykułów w literaturze przedmiotu powinny być podane w oryginalnym brzmieniu, a skróty tytułów czasopism według Web of Science: Standard journal abbreviations oraz wykazów narodowych i branżowych. Spis piśmiennictwa nie powinien zawierać niepublikowanych danych, informacji prywatnych lub prac w przygotowaniu. Odwoływanie się do takich źródeł może występować jedynie w tekście.

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji